Step up zorg radio

Dit gebeurde er in 1984:

januari

1 – Brunei wordt een zelfstandige staat.
1 – De hoogste West-Duitse NAVO-generaal Günther Kiessling wordt ontslagen omdat hij door de militaire veiligheidsdienst in homobars is gesignaleerd. Daardoor zou hij de kans lopen op chantage en een veiligheidsrisico inhouden. Onder druk van de publieke opinie moet defensieminister Manfred Wörner zijn besluit ongedaan maken, waarna de generaal eerherstel krijgt.
3 – In Tunesië wordt de staat van beleg afgekondigd nadat verhoging van de broodprijzen tot bloedige onlusten hebben geleid.
13 – In Amsterdam en Utrecht blijkt een groot aantal mensen te zijn besmet met dysenterie, na het eten van garnalen uit Zuidoost-Azië. Er overlijden in totaal veertien mensen aan de gevolgen van de besmetting. Er wordt een verbod in het vooruitzicht gesteld op het zogenaamde ‘thuispellen’ van garnalen, dat te weinig hygiëne kan garanderen.
14 – De BBC verbiedt uitzending van de song Relax van Frankie Goes to Hollywood. Dat maakt de groep pas écht bekend.
17 – In Stockholm begint de vervolgzitting van de Europese Veiligheidsconferentie van Madrid, met als thema’s wederzijds vertrouwen en ontwapening.
18 – Voor het eerst in elf jaar militair bewind breekt in Uruguay een algemene staking uit.
19 – De Franstalige burgemeester van de Nederlandstalige Limburgse gemeente Voeren José Happart wordt geschorst omdat hij weigert een taalexamen af te leggen.
24 – De eerste Apple Macintosh-computer kan worden gekocht. Hij wordt geleverd met een grafische gebruikersinterface (Mac OS) en met een muis.
24 – Argentinië en Chili sluiten vrede in het conflict rond het Beaglekanaal bij Vuurland. In 1978 had de touwtrekkerij om drie kleine eilandjes bijna tot een oorlog geleid.
30 – Met de aanhouding van voetbalmakelaar Jef Jurion komt in België een kleine serie voetbalschandalen uit. Eerst gaat het om fiscale fraude en valsheid in geschrifte, later blijken er ook ‘verkochte’ uitslagen van wedstrijden te zijn. Onder meer vijf spelers van het nationale team worden gestraft, van wie aanvoerder Eric Gerets het zwaarst: drie jaar schorsing vanwege zijn aandeel in de ‘geregelde’ 3-1-overwinning van Standard Luik op Waterschei in 1982.

februari

8 – Begin van de Olympische Winterspelen in het Joegoslavische Sarajevo, de eerste keer dat ze in een Oostblok-land worden gehouden.
10 – De Rotterdamse burgemeester Bram Peper installeert Jan van Dorp als nieuwe hoofdcommissaris van de Rotterdamse politie als opvolger van Albert Vermeij.
15 – Het oudst bekende bericht op Usenet met een Nederlandstalige zin erin. “Oftewel je gaat je gang maar broer.”
16 – De Golfoorlog tussen Irak en Iran raakt geïntensiveerd: Iran begint een groot offensief. Op 22 februari sturen de VS oorlogsschepen naar de Perzische Golf, om de westerse olievoorziening veilig te stellen – dat wil zeggen: desnoods met wapens af te dwingen.
22 – Jordanië verbreekt de diplomatieke banden met Libië, nadat in december 1983 de Jordaanse ambassade in Tripoli is bestormd en in brand gestoken door Libische demonstranten.
25 – Na een scheuring in de CPN richten “horizontale” communisten het Verbond van Communisten in Nederland op.
27 – In de Nigeriaanse stad Yola vallen bij een opstand van een islamitische sekte al voor de derde maal in vier jaren vele honderden doden.

maart

4 – In Versailles demonstreren 800.000 aanhangers van het particulier onderwijs tegen het streven van de Franse regering om van alle scholen openbare onderwijsinstellingen te maken onder toezicht van de staat.
16 – In Wenen worden na een onderbreking van drie maanden de onderhandelingen tussen de Sovjet-Unie en de VS over troepenverminderingen in Midden-Europa weer opgepakt.
16 – Zuid-Afrika en Mozambique tekenen een verdrag van ‘non-agressie en goede nabuurschap’. Het zwarte Mozambique is wat buitenlandse handel aangaat afhankelijk van het Zuid-Afrikaanse apartheidsregime, dat de controle heeft over de transportwegen.
24 – In Rome protesteren meer dan 700.000 mensen tegen het plan van de regering om af te stappen van de scale mobile, de automatische aanpassing van de salarissen en uitkeringen aan de stijgende prijsindex.
26 – Onafhankelijke deskundigen bevestigen in een rapport van de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties dat in de oorlog tussen Irak en Iran de gifgassen tabun en mosterdgas als wapen worden ingezet.

april

1 – Amerikaanse soulzanger Marvin Gaye wordt op de dag vóór zijn verjaardag doodgeschoten door zijn eigen vader na een heftige ruzie.
1 – De Nederlandse motorcoureur Jack Middelburg komt op het stratencircuit van Tolbert tijdens de race hard ten val en twee dagen later overlijdt hij in het ziekenhuis in Groningen.
1 – Het Faeröerse televisiestation Sjónvarp Føroya zendt voor het eerst uit, waarmee deze eilandengroep het laatste gebied in Europa is dat een eigen publieke televisie-omroep krijgt.
3 – Een week na de dood van president Sekou Touré van Guinee, die meer dan 25 jaar regeerde, grijpen de militairen de macht.
5 – Sportverslaggever Theo Koomen verongelukt met zijn auto op de terugweg van de wedstrijd FC Twente-MVV.
9 – Nicaragua dient bij het Internationaal Gerechtshof in Den Haag een klacht in tegen de VS, vanwege het aandeel van dat land in het leggen van mijnen in drie Nicaraguaanse havens door de contra’s. Al op 10 mei sommeert het Hof de VS de gewraakte activiteiten te staken. De VS op hun beurt hadden eerder al verklaard dat ze de uitspraak van de internationale rechter niet zouden aanvaarden.
10 – Het Europees Gerechtshof bepaalt dat vrouwen die in hun beroepsleven zijn benadeeld ten opzichte van mannen recht kunnen doen gelden op schadeloosstelling.
12 – In Australië betogen meer dan 250.000 mensen tegen de nucleaire wapenwedloop en tegen de ontginning en export van Australisch uranium.
14 – De Nederlandse band Doe Maar stopt en geeft twee afscheidsconcerten in de Maaspoort te ‘s-Hertogenbosch.
15 – De Britse komiek Tommy Cooper overlijdt op 63-jarige leeftijd te midden van zijn publiek tijdens een show.
21 – Jacques Hanegraaf wint de negentiende editie van Nederlands enige wielerklassieker, de Amstel Gold Race.
26 – De President van de Verenigde Staten Ronald Reagan begint zijn zesdaagse bezoek aan China.

mei

1 – In de Chileense en Uruguayaanse hoofdsteden Santiago en Montevideo vinden op de Dag van de Arbeid gevechten plaats tussen politie en demonstranten.
6 – De tweede ronde van de presidentsverkiezingen in El Salvador levert een overwinning op van de christendemocraat José Napoleon Duarte op zijn extreemrechtse tegenstander. Ook in Panama zijn er verkiezingen, voor het eerst na 16 jaar militair regime, maar een golf van geweld volgt op de omstreden uitslag.
7 – In het proces om schadevergoeding dat duizenden Vietnam-veteranen hebben aangespannen tegen de fabrikant van het zeer schadelijke ontbladeringsgif Agent Orange bereiken de partijen een akkoord op de uitkering van in totaal 250 miljoen dollar.
8 – het nationaal Olympisch comité van de Sovjet-Unie besluit de Olympische Spelen van Los Angeles te boycotten. Andere Oostbloklanden scharen zich achter die beslissing.
11 – Op 11 mei deed de aardeovergang, gezien van Mars af, zich voor het laatst voor tot 11 november 2084.
12 – Winnie Mandela mag na 22 jaar voor het eerst haar man Nelson bezoeken op het Robbeneiland.
13 – In Rijsel winnen de Nederlandse hockeysters de Europese titel door de Sovjet-Unie in de finale met 2-0 te verslaan.
14 – Nadat in West-Europa de plaatsing van Amerikaanse Pershing II’s en kruisraketten als uitvloeisel van het NAVO-dubbelbesluit onmiskenbaar is begonnen, brengt de Sovjet-Unie in de DDR eveneens middellangeafstandsraketten in stelling.
17 – Ten noorden van Bombay komen bij rellen tussen moslims en hindoes ten minste 230 mensen om het leven.
27 – Voor het eerst sinds 1952 krijgen de burgers van Egypte gelegenheid om bij parlementsverkiezingen een keuze te maken uit vijf verschillende partijen. Winnaar wordt de regerende nationaal-democratische partij, met 73 procent van de stemmen.
31 – In de nachtelijke uren worden in Nederland drie Noordelijke provincies, Overijssel en delen van Gelderland getroffen door een grote stroomstoring die tweeënhalf uur aanhoudt. Oorzaak van de storing is het ontploffen van een transformator in een koppelstation in Ens. Op diverse plaatsen worden winkels geplunderd.

juni

De NMBS reorganiseert het spoorverkeer in België met de invoering van het IC/IR-plan.
1 – De Nederlandse regering besluit dat alle 48 Amerikaanse kruisraketten zullen worden geplaatst, tenzij op 1 november 1985 kan worden vastgesteld dat de Sovjet-Unie haar bestand aan SS-20-raketten na 1 juni 1984 niet heeft uitgebreid.
6 – Speciale eenheden van het Indiase leger bestormen de Gouden Tempel in Amritsar, het centrum van de Sikh-separatisten, in de Punjab. In dit belangrijkste heiligdom van de Sikhs zaten al bijna twee jaar enkele honderden radicale, separatistisch gezinde Sikhs verschanst.
6 – Acht staatshoofden en regeringsleiders van de landen die in de Tweede Wereldoorlog de geallieerden vormden, gedenken op het strand van Normandië de 40ste verjaardag van D-Day, de geallieerde invasie in het bezette Europa van 1944.
11 – De Amerikanen vernietigen bij een SDI-test voor het eerst een (gefingeerde) aanvalsraket in de ruimte.
12 – Na bemiddeling van de Secretaris-generaal van de Verenigde Naties gaan de oorlogvoerende partijen Irak en Iran ermee akkoord over en weer niet langer burgerdoelen aan te vallen.
17 – Voor het eerst sinds de stakingen van 1980 en de instelling van de staat van beleg zijn er in Polen verkiezingen. Aan de oproep van de verboden vakbond ‘Solidariteit’ om de stemming te boycotten, wordt nauwelijks gehoor gegeven.
21 – De Wet-Gol regelt de verkrijging van de Belgische nationaliteit door geboorte.
24 – Elf Latijns-Amerikaanse landen met samen meer dan 300 miljard dollar aan buitenlandse schulden eisen in een gemeenschappelijke verklaring dat rentes en aflossingen drastisch worden verlaagd.
27 – Gastland Frankrijk wint in Parijs het EK voetbal door Spanje in de finale met 2-0 te verslaan.

juli

1 – Rechtse partijen behalen een meerderheid van de zetels bij de verkiezingen voor de Nationale Vergadering die in Guatemala een nieuwe grondwet moet gaan ontwerpen.
5 – In Londen vindt een poging tot ontvoering plaats: een Nigeriaanse politicus in ballingschap, ex-minister Umaru Dikko, wordt als diplomatieke bagage in een kist door de douane op de luchthaven geloodst. Vlak vóór de start van het vliegtuig naar Nigeria kan de gevangene alsnog worden bevrijd.
17 – Laurent Fabius, op dat moment 37 jaar oud, wordt benoemd als Franse premier, als opvolger van Pierre Mauroy. Hij was tot deze datum minister van Industrie.
18 – Walter Mondale, vicepresident onder de Amerikaanse president Jimmy Carter, wordt door de Democratische Partij tot presidentskandidaat gekozen. Mondale neemt als kandidaat vicepresident voor het eerst een vrouw: Geraldine Ferraro.
19 – Jacques Delors wordt de nieuwe voorzitter van de EG-Commissie, als opvolger van de Luxemburger Gaston Thorn. Eerder was Delors in Frankrijk minister van Economische Zaken en Financiën.
22 – De Franse wielrenner Laurent Fignon wint voor de tweede keer de Ronde van Frankrijk.
23 – De Belgische Minister van Buitenlandse Zaken Leo Tindemans verbiedt op het allerlaatste moment de uitvoer van een boor- en freesmachine van het Waalse bedrijf Pégard naar de Sovjet-Unie. De betreffende hoogwaardige technologie mag van de VS niet aan de Russen worden geleverd. Later zal het Belgische leger de machine aankopen. In september krijgt Pégard alsnog toestemming voor de export naar het Oostblok.
Van 28 juli tot 12 augustus vinden in Los Angeles de Olympische Zomerspelen van de XXIIIe Olympiade plaats.

augustus

4 – In Rotterdam wordt voor de eerste keer het Zomercarnaval gehouden.
4 – Opper-Volta verandert zijn naam in Burkina Faso.
5 – De eerste Olympische marathon voor vrouwen wordt gewonnen door de Amerikaanse Joan Benoit
8 – De Marokkaanse Nawal El Moutawakel wint op de Olympische Spelen als eerste Afrikaanse en islamitische vrouw een gouden medaille, en wel op de 400 meter horden.
10 – Bij het olympische debuut van het vrouwenhockey, tijdens de Olympische Spelen in Los Angeles, wint de Nederlandse vrouwenhockeyploeg onder leiding van bondscoach Gijs van Heumen de gouden medaille.
11 – Een grapje van de Amerikaanse president Ronald Reagan bij een microfoontest, dat hij zojuist het bevel had gegeven de Sovjet-Unie te bombarderen, heeft een stroom van kritiek tot gevolg. Reagan zegt zijn verspreking te betreuren en stelt de media verantwoordelijk voor het wereldkundig maken ervan.
21 – Op de eerste verjaardag van de moord op de Filipijnse oppositieleider Benigno Aquino jr. demonstreren honderdduizenden Filipino’s tegen het regime van dictator Ferdinand Marcos.
31 – Het Vaticaan noemt de bevrijdingstheologie, waar vooral in Latijns-Amerika veel priesters aanhanger van zijn, een ‘totalitaire filosofie’.

september

1 – Afghaanse verzetsstrijders plegen een aanslag op de luchthaven van Kabul: 42 mensen komen om en er zijn meer dan 100 gewonden.
6 – De Zuid-Koreaanse president Chun Doo-hwan brengt een historisch bezoek aan Japan: het is het eerste bezoek van een Zuid-Koreaanse president aan Japan sinds de eeuwenlange vijandschap tussen Japan en Korea.
7 – De Nederlandse afdeling van Artsen zonder Grenzen wordt opgericht.
10 – Het Franse vrachtschip ‘Mont Louis’, dat op 25 augustus voor de kust van België is gezonken, breekt in tweeën. De vaten radioactief uraniumhexafluoride die de lading uitmaken, zijn drie weken later allemaal geborgen.
13 – Na wekenlange onderhandelingen bereiken de twee grootste Israëlische politieke partijen, het Likoed-blok onder leiding van Yitzhak Shamir en de sociaaldemocratische Arbeidspartij van Shimon Peres, een akkoord over een coalitie. De eerste twee jaar zal Peres premier zijn, vervolgens Shamir.
17 – Frankrijk en Libië maken bekend dat ze een overeenkomst hebben bereikt over ‘volledige terugtrekking’ van beide troepen uit de republiek Tsjaad. De oorlog in dat land wordt weer een burgeroorlog.
23 – De regering van Nicaragua gaat als laatste betrokkene akkoord met het vredesplan dat de Contadora-groep (de landen Mexico, Colombia, Venezuela, Costa Rica en Panama) heeft uitgewerkt voor Midden-Amerika. De andere Midden-Amerikaanse partijen trekken daarop hun steun aan het plan in.
29 – Groot-Brittannië en de Volksrepubliek China komen overeen dat Hongkong per 1 juli 1997 zal worden overgedragen aan China. Groot-Brittannië houdt het gebied nog in pacht tot 30 juni 1997.

oktober

2 – De Cellules Communistes Combattantes (CCC) plegen een bomaanslag bij een vestiging van het Amerikaans-Zweedse bedrijf Litton in Evere. Dit is de eerste van een groot aantal aanslagen van de CCC.
8 – Bart Vos claimt als eerste Nederlander de Mount Everest te hebben beklommen.
10 – In Panama vindt de inauguratie plaats van de omstreden winnaar van de presidentsverkiezingen van mei, Nicolás Ardito Barletta, en presenteert deze zijn kabinet.
12 – Betonrot is de oorzaak dat de bewoners van vier torenflats aan de Haagse Melis Stokelaan moeten verhuizen. Vanwege hetzelfde verschijnsel moeten in Zaandijk 20 flats worden gesloopt.
12 – De IRA laat een bom ontploffen in het Grand Hotel in Brighton, waar de Britse premier Margaret Thatcher en haar kabinet verblijven.
16 – De Nobelprijs voor de Vrede gaat naar de zwarte bisschop en geweldloze tegenstrever van de Apartheid Desmond Tutu, de secretaris-generaal van de Zuid-Afrikaanse Raad van Kerken. Aan de Nederlander Simon van der Meer wordt de Nobelprijs voor de Natuurkunde toegekend. Medewinnaar is de Italiaan Carlo Rubbia. Beide geleerden zijn verbonden aan het CERN in Genève en doen onderzoek naar elementaire deeltjes.
18 – Iran begint opnieuw een groot offensief in de Irak-Iranoorlog tegen Irak, dat zes dagen zal aanhouden. Beide kanten kampen met zware verliezen.
19 – In Polen wordt de oppositionele priester Jerzy Popieluszko door vier leden van de binnenlandse veiligheidsdienst ontvoerd en vermoord. Zes dagen nadat zijn lichaam is gevonden in een waterreservoir in Noord-Polen, worden de daders gearresteerd. Op 7 februari 1985 krijgen de vier gevangenisstraffen van 14 tot 25 jaar.
19 – Amerikaanse wetenschappers hebben aangetoond dat de immuunziekte aids ook kan worden doorgegeven door personen die zelf geen ziekteverschijnselen vertonen, maar enkel ‘seropositief’ zijn.
23 – Publieke druk heeft een officieel onderzoek afgedwongen naar de moord op de Filipijnse oppositieleider Benigno Aquino. Het wijst uit dat de uit ballingschap terugkerende politicus in opdracht van zeer hoge officieren van het Marcos-regime is doodgeschoten.
25 – De grootste waterkrachtcentrale van de wereld, de Itaipudam op de grens van Brazilië en Paraguay, wordt na een bouwtijd van tien jaar feestelijk in gebruik genomen. Brazilië heeft zich voor de bouw diep in de schulden gestoken, reusachtige oppervlaktes bos gekapt en honderden indianenfamilies naar elders overgebracht. De stroom van de centrale is de duurste die waar ook ter wereld door waterkracht wordt opgewekt.
30 – In Chili breekt een algemene staking uit tegen de militaire dictatuur van generaal Augusto Pinochet. Bij gevechten met de politie vallen ten minste zeven doden.
31 – De Indiase premier Indira Gandhi wordt in New Delhi neergeschoten door twee Sikh-soldaten uit haar eigen lijfwacht. Enkele uren later overlijdt ze in een ziekenhuis. Haar zoon Rajiv Gandhi wordt de nieuwe minister-president en volgt haar op.
31 – Op Aruba wordt bekendgemaakt dat de Lago-olieraffinaderij in maart 1985 zal sluiten. De helft van de belastinginkomsten van het eiland valt daardoor weg, plus een groot deel van de werkgelegenheid.

november

1 – Abortus gelegaliseerd in Nederland, middels de aanname van de Wet afbreking zwangerschap en het Besluit afbreking zwangerschap.
4 – In Nicaragua winnen de Sandinisten 65% van de stemmen. Daniel Ortega wordt gekozen tot president.
6 – Voormalig filmacteur Ronald Reagan herkozen als president van de Verenigde Staten.
9 – De NAVO aanvaardt een nieuwe verdedigingsstrategie, volgens welke een eventuele aanval uit het Oosten vroegtijdig moet worden beantwoord met tegenaanvallen ver achter de frontlinie met de modernste conventionele wapens. Op deze manier moet het gebruik van kernwapens in Midden-Europa zo lang mogelijk worden verhinderd.
12 – De regering van Nicaragua, die na de herverkiezing van de Amerikaanse president Ronald Reagan reden heeft om voor een invasie van Amerikaanse troepen te vrezen, brengt alle gevechtseenheden, reservisten en milities in staat van paraatheid.
14 – Ingrid Berghmans wint twee titels bij de Wereldkampioenschappen judo (half-zwaargewicht en alle categorieën) en wordt daarmee de meest onderscheiden atlete uit het vrouwenjudo. Net als in 1980, 1982 en 1983 wordt ze tot Belgisch sportvrouw van het jaar gekozen.
15 – Tussen Noord-Korea en Zuid-Korea vinden eerste gesprekken plaats over de mogelijkheid een economische relatie aan te gaan.
19 – Bij een grote brand en een serie explosies in een LPG-opslagplaats nabij Mexico-Stad vallen 500 doden en ruim 2500 gewonden (Gasramp van San Juan Ixhuatepec).
25 – In Uruguay worden voor het eerst sinds 1973 weer vrije verkiezingen gehouden. De overwinning gaat naar de sociaaldemocratische Coloradopartij, met als leider Julio Maria Sanguinetti.
26 – Bij de televisieactie Een voor Afrika geven de kijkers 61 miljoen gulden voor leniging van de hongersnood in de Sahel-landen.
José Napoleon Duarte wordt na een heftige verkiezingscampagne gekozen als president van El Salvador. De Verenigde Staten beloven economische steun.

december

1 – De NASA laat speciaal voor een onderzoek naar brandstoffen een onbemande Boeing 720 neerstorten. Het miljoenen kostende experiment mislukt.
3 – Giframp Bhopal, India ongeveer 8.000 mensen komen om het leven. Later zal het dodental oplopen tot 20.000.
10 – Het eindrapport van de Parlementaire enquête naar de RSV-werf verschijnt. De commissie-van Dijk velt een hard oordeel over minister van Economische Zaken Gijs van Aardenne, die de Kamer onvoldoende heeft geïnformeerd over de oeverloze subsidiëring van het bedrijf. Desondanks overleeft de minister een motie van wantrouwen.
10 – Op de internationale dag van de mensenrechtenen neemt de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties eenstemmig een al jaren voorbereide ‘Conventie tegen marteling en andere afschuwelijke, onmenselijke of vernederende vormen van behandeling of bestraffing’ aan.
11 – Er wordt een aanslag gepleegd door de extreemlinkse actiegroep Cellules Communistes Combattantes op een depot van de NAVO in Glaaien, België.
14 – In Karachi eindigt de Nederlandse hockeyploeg als vierde bij het toernooi om de Champions Trophy.
19 – In een referendum spreken de Pakistani zich uit voor voortzetting van de politiek van islamisering en voor verlenging van de ambtstermijn van de dictator Mohammed Zia-ul-Haq.
23 – Het geweld in Italië beleeft opnieuw een tragisch hoogtepunt: in een kilometers lange spoortunnel tussen Bologna en Florence vindt een bomaanslag plaats op een trein. Zeker 25 reizigers komen om het leven en de paniek is groot.
24 – Op de zesde verjaardag van hun invasie in Cambodja openen de Vietnamese troepen een nieuw groot offensief tegen de door China gesteunde Cambodjaanse verzetsgroepen

Datum onbekend

De Birkin wordt bedacht door een samenwerking tussen Jane Birkin en Hermès.